НОВАЕ Ў КРЫМІНАЛЬНА- ПРАЦЭСУАЛЬНЫМ КОДЭКСЕ
Мы працягваем знаёміць нашых чытачоў з законам Рэспублікі Беларусь ад 5 студзеня 2016 года “Аб унясенні змяненняў і дапаўненняў у некаторыя кодэксы Рэспублікі Беларусь”. Якія змяненні крымінальна-працэсуальнага кодэкса найбольш важныя, патлумачыла суддзя Ларыса Васільеўна КАРЗО:
—Да найбольш значных адносіцца далейшае развіццё ў КПК найгалоўнейшага прынцыпу спаборнасці бакоў абвінавачвання і абароны. Заканадаўца практычна поўнасцю вызваліў суд ад абавязкаў збіраць доказы на карысць абвінавачвання. Гэта патрабуе ад нашых калег з пракуратуры сур’ёзнага паляпшэння падрыхтоўкі і арганізацыі працы дзяржаўных абвінаваль-нікаў. Цяпер на дзяржаўнага абвінавальніка ўскладаюцца дадатковыя працэсуальныя абавязкі і паўнамоцтвы па забеспячэнні яўкі на судовае пася-джэнне пацярпелых і сведак абвінавачвання, у тым ліку і тых, у адносінах да якіх прыняты меры па забеспячэнні іх бяспекі (арт. 34, арт.302 КПК).
У той жа час застаецца нязменнай стратэгічная задача, якая пастаўлена перад судом самім крымінальна-працэсуальным законам,– недапушчальнасць прыцягнення да кры-мінальнай адказнасці і асуджэнне невінаватага.
З прыняццем Закона некалькі мяняецца змест працэсуальных выдаткаў (арт 162, арт. 163 КПК) . Гэта датычыцца расходаў, панесеных на правя-дзенне экспертыз у дзяржаўных экспертных установах. У прыватнасці, размова ідзе аб сумах, якія затрачаны дзяржаўнай судова-экспертнай установай на набыццё расходных матэрыялаў, якія былі выкарыстаны на правядзенне экспертызы і бягучы рамонт экспертнага (спецыяльнага) абсталявання. У выпадку, калі абвінавачваемы прызнаны вінаватым, такога кшталту выдаткі падлягаюць спагнанню непасрэдна на карысць экспертнай установы.
Новая рэдакцыя ч.1 арт. 164 КПК цяпер дазваляе з’яднаць у адну вытворчасць узаемазвязаныя па прадмеце злачынствы крымінальнай справы. Напрыклад, стала магчымым, умоўна кажучы, “сабраць” у адну вытворчасць крымінальную справу аб наркагандляры і яго “кліентах”. Такое рашэнне можа быць прынята не толькі следчым ці пракурорам пры правядзенні папярэдняга расследавання, але і на стадыі судовага разбіральніцтва. Гэта дазволіць забяспечыць усебаковае і аб’ектыўнае даследаванне абставін такога роду спраў. Даволі істотную працэсуальную эканомію атрымлівае суд: замест двух ці трох судовых разбіральніцтваў, часам у розных судах, неабходна на належным узроўні арганізаваць і правесці толькі адно.
У сувязі з развіццём сучасных тэхналогій, у судзе з’явіўся абсалютна новы для крымінальнай судавытворчасці арт.224 штрых КПК, які дазваляе праводзіць дапрос на папярэднім этапе следства з прымяненнем сістэм відэаканферэнцсувязі, і адпаведна арт. 343 штрых КПК, які дае магчымасць дапытваць і апазнаваць з прымяненнем указанага сродку сувязі на стадыі судовага разбіральніцтва.
Яшчэ на адну даволі істотную навацыю хачу звярнуць увагу нашых чытачоў. Змест часткі 5 арт.301 КПК вызначае аб’ём і паўнамоцтвы суда па змяненні фармуліровак абвінавачвання, калі ў выніку судовага разбіральніцтва суд прыйдзе да такой неабходнасці. Напрыклад, калі асобе прад’яўлена абвінавачванне ў здзяйсненні злачынства па неасцярожнасці, то без прад’яўлення ва ўстаноўленым парадку новага абвінавачвання яго нельга прызнаць вінаватым у наўмысным злачынстве, хоць за яго законам прадугледжана менш строгае пакаранне.
Арт. 308 КПК у абноўленай рэдакцыі ўстанаўлівае тэрмін для заяўлення бакамі хадайніцтва аб азнаямленні з пратаколам судовага пасяджэння. Пропуск гэтага тэрміну азначае адказ у азнаямленні.
Каментарый юрыста запісала