Выдатны,  незабыўны  дзень. Насмяяліся,  нагаварыліся,  наглядзеліся  на  цуды  прыроды…  З  ранку  да  вечара  на  нагах.  Крок  за  крокам,  след  у  след…  Маршрут — Клічаў-востраў  Верамееўка.
Калі  згадзілася  адправіцца  ў  гэтае  падарожжа,  не  ведала,  што  мяне  чакае.  Я  ж  не  мясцовая.  Чамусьці  не  падумала  даведацца  загадзя  пра  той  востраў,  куды  мяне  з  сабой  пазвалі.  І  добра,  што  так  атрымалася.  Кожны  крок  –  у  навіну.  Невядомы,  захапляльны  шлях.
Прагноз  надвор’я  на  гэты  дзень  быў,  мякка  кажучы,  несуцяшальным:  дождж,  снег,  шалёны  вецер.  Раніцай  па  ўсім  было  відаць,  што  ён  спраўдзіцца.  Бярозы  за  маім  вакном  так  і  хісталіся  з  боку  ў  бок…  Але  ўжо  дамовіліся  –  не  адступаць  жа.  Цёплы  ваўняны  світар,  гумавыя  боты,  шапка   –  і  парадак.
Да  Усакіна  ехалі  ўшасцёх:  усё  –  неабыякавыя,  дапытлівыя  людзі:  наш  зямляк,  у  мінулым  супрацоўнік  КДБ  Вячаслаў  Баршчэўскі,  па  ініцыятыве  якога  і  адбылося  наша  падарожжа,  супрацоўніца  Цэнтра  дзіцячай  творчасці,  член  пошукавай  групы  “Ольса”  Лідзія  Ачыновіч,  настаўнік  гісторыі  СШ  №  2  г.  Клічава  Юрый  Храпко,  і  мы,  журналісты  “раёнкі”.  Цікавая  кампанія!  У  вёсцы  да  нас  далучыўся  яшчэ  адзін  наш  спадарожнік  –  знаўца  мясцовасці  і  цудоўны  апавядальнік  Алег  Зайцаў.  Дзень абяцаў  быць  поўным  раптоўных  адкрыццяў,  новых  уражанняў.
Некалькі  кіламетраў  ехалі  на  машыне.  Калі  дарога  зусім  сапсавалася,  прыйшлося  ісці  пешкі.  Спачатку  –  па  лясной  сцежцы,  потым  –  наўпрасткі,  праз  бор,  а  напрыканцы  шляху  –  з  купіны  на  купіну,  па  балоце.  Каля  двух  часоў  хадзьбы.  Адзін  за  адным,  невялікім  ланцужком…  Столькі  соснаў,  як  на  Клічаўшчане,  я  не  бачыла  нідзе.  Такія  стройныя,  высокія…   А  чарнічніку  –  бачна-нябачна.  І  паўсюль  пралескі.  Яшчэ  на  шляху  –  векавыя  дубы,  шматствольная  ліпа,  вялічэзная  алешына.  Дзе  нідзе  абадраная  ка-ра  –  ласіны  след.   Ім  тут,  відаць,  добра  зімавалася.  Ніколі  да  гэтуль  не  бывала  ў  такіх  дрымучых,  першародных   лясах.  На  ўсё  глядзела  вачыма першаадкрывальніка.
Пра  балота  і  казаць  няма  чаго.  Тут  я  наогул  –  поўны  нуль.  Але  па  дрыгве  прайшла  ўдала,  нават  паспявала  фатаграфаваць  наваколле.  Некаторыя  ж  з  нашай  группы  начэрпалі  вады  поўныя боты.  Такая  справа:  адзін  неасцярожны  крок  –  і  загруз  па  калена.
Нарэшце,  выбраліся  на  востраў.  Тут  зараз  ціха  і  мірна.  Прырода  паволі  сцірае  прыкметы  вайны.  Нават  не  верыцца,  што  на  гэтым  закінутым  сярод  лясных  балот  кавалачку  зямлі  базіраваўся  калісьці  спецатрад  “Слаўны”.   Пакуль  ішлі  да  мемарыяла,  падзівіліся  на  зямлянкі,  калодзеж   –  дакладней  на  тое,   што  ад  іх  засталося.   Як  жа  яны  тут  жылі?  Як  перапраўлялі  праз  балота  раненых,  правізію,  бое-прыпасы?  Адказ  адзін:  так  і  жылі,  так  і  змагаліся.
Прыйшлі  на  могілкі,  і  выбліснула  сонца.  Сапраўды!  У  гэты  момант  так  радасна  стала  на  душы –  не  апісаць.  Хто  яго  ведае?  Можа,  на  сам  рэч  павіталі  нас  гэтым  святлом  байцы,   якія  ляжаць  тут  сярод  сосен  і  пралесак.  Будзем  верыць,  яны  ведаюць,  што  мы  іх  памятаем.
Прыбралі  крыху  навокал,  па-правілі  драўляную  агароджу…  Памянулі  герояў  згодна  з  хрысціянскімі  традыцыямі   і  накіраваліся  ў  зваротны шлях.  Доўга  ішлі  моўчкі.  Потым  зноў  разгаварыліся,  павесялелі.   А  што  сумаваць?  Справу  зрабілі…

Ганна  БЯЗРУЧАНКА.
Фота  аўтара.