Кожны  народ  моцны  перш  за  ўсё  сваёй  культурай.  З  цягам  часу  ўсё  мяняецца:  эканамічны  курс  і  палітычны лад   у  дзяржавах,  побыт  і  густы  людзей,  нават  надвор’е.  Застаюцца  толькі музыка,  літаратура …  і,  вядома  ж,  традыцыі.  Гэта  тое,  на  чым  грунтуецца  наша  супольнасць.  Мы  перастанем  існаваць  як  нацыя,  калі  не  будзем  шанаваць  сваю  духоўную  спадчыну.
У  мінулым  годзе  ў  Клічаве  адрадзілі  ўнікальны  абрад  «Цягнуць  Каляду  на  дуба»,  якім нашы  продкі-язычнікі,  а  потым  і  хрысціяне,  ставілі  кропку  ў  зімовых  святах.  Забыўся  ён  у савецкі  час,  калі  такія  рытуальныя  дзействы  былі  пад  забаронай.  Аднаўлялі  старажытны  звычай  па  матэрыялах  этнаграфічных  экспедыцый,  па  запісах  успамінаў  людзей.  Як  і  любы  культавы  абрад,  ён  мае  сімвалічнае  значэнне:  па  па- вер’ях,  калі  пасадзіць  Каляду  на  дуб,  год  будзе ўраджайным,  шчаслівым.
Сёлета  клічаўляне  зноў  гульнулі  з  размахам.  Удзельнікаў  абраду  сабралі  ў  файе  раённага  Дома  культуры,  якое  ператварылі  на  час  у  беларускую  хатку.  Тут  і  печка,  і  стол  з  самаварам … Гасцей  сустракалі  баба  з  дзедам:  «Заходзьце,  заходзьце,  даражэнькія …  Для  кожнага  з  вас знойдзецца  ў  нас  цёплае  мястэчка  і  добрае  слоўца».  На  вуліцы  мароз  лютуе,  снег  сыпле,  а  ў  ветлівых  гаспадароў  –  цёпла  і  весела.  Ды,  зразумела,  смачна.  Якое  ж  свята  без  пачастункаў?
Замітусілася  баба  каля  печкі:  здаецца,  куцця  зварылася.  Падсілкуемся  –  будзем  рыхтавацца  да  абраду.  Елі  ўсе  з  адной  вялікай  пасудзіны.  Чэрпалі  лыжкамі  па  чарзе.  Пастаралася  гаспадыня,  дагадзіла  гасцям:  каша  –  аб’ядзенне.  Тым  часам  гралі  ў  хаце музыкі,  спявалі  святочныя  песні.
Паспытаўшы  бабінага  варыва,  пачалі  прыбіраць  ляльку-Каляду,  завязваць  стужачкі  на барану  –  сімвал  дабрабыту.  Што  ні  вузельчык,  то  замова  на  год.  Лічыцца,  усе  жаданні  павінны абавязкова  здзейсніца.  Каму  –  чырвоная  стужка,  каму  –  жоўтая…   Вунь  іх  колькі:  вісяць каляровыя  на  баране.
Калі  ляльку  апранулі,  пайшлі  з  ёй  па  зале.  Спявалі,  вадзілі  карагоды…   Забыліся  на  час.
«Пара,  сябры,  пара!  Трэба  ўжо  развітвацца  з  Калядой»,  –   зазбіраліся  баба  з  дзедам.  Вывалілі  ўсёй  развясёлай  кампаніяй  на  вуліцу,  пасадзілі  старую  гаспадыню  на  санкі,  куды паклалі  таксама  барану  і  ляльку,  ды  рушылі  з  песнямі  і  жартамі  ў  гарадскі  парк.  Па  дарозе  снегу  –  мабыць,  як  у  былыя  часы.  Усё  па-сапраўднаму.  На  чале  гурта   ішлі  хлопцы-малайцы  з  факеламі  і  румяныя  ад  сцюжы  дзяўчаты  ў  квяцістых  хустках.  За  імі  –  мо,  яшчэ  з  паўсотні  чалавек.  Раптам  спыніліся…   Пачакалі,  калі  пад   дрэва  падцягнецца  ўвесь  строй…  Прычапіўшы  ляльку  да  бараны,  пасадзілі  яе  высока  на  сук.  «На  дуба,  Калядкі,  на  дуба»,  –  гучала  навокал.  Зноў  загадвалі  жаданні.  На  гэты  раз  прасілі  дапамогі  ў  дрэва:  абдымалі  яго,  вадзілі вакол  карагод…
Паабяцаўшы  прыйсці  да  Каляды  ў  наступным  годзе,  вярнуліся  ў  РДК.  Доўга  яшчэ  гулялі: спявалі,  танчылі…   Добрае  атрымалася  свята!
Пайшла  Каляда  за  парог.  Хай  сядзіць  на  дрэве  і  сочыць,  каб  усё  ў  нас  было  мірна  і  ладна.

Ганна  БЯЗРУЧАНКА.
Фота  аўтара.