Пытанне  «Хто  мы  і  адкуль»,  канешне ж,  вельмі  хвалюе  ўсіх  нас.  Беларусь  і Расію  звязваюць  не  толькі  агульная  гістарычная  і  культурная  спадчына,  але  і  мільёны  людскіх  лёсаў.
Яскравы  прыклад  таму  клічаўлянін  Михаіл  Уладзіміравіч  АРЦІМОВІЧ.  Чалавек  ён  вайсковы,  але  прафесія  ў  яго  самая  мірная – інжынер-будаўнік.  Любая  прафесія  мае  сваю  спецыфіку  і,  адпаведна,  прад’яўляе  асаблівыя  патрабаванні  да  чалавека,  які  абраў  яе.
Адукацыю  атрымаў  у  Ленінградскім  вышэйшым  ваенна-інжынерным  вучылішчы. З  той  пары  ўсё  жыццё  сумяшчае  прафесійную  дзейнасць  ваеннаслужачага  з  усімі  спецыфічнымі  патрабаваннямі  да  вайскоўца  і  працу  спецыяліста  інжынернага  профілю,  дзе  важным  кірункам  з’яўляецца  работа  з  людзьмі.
За  некалькі  дзесяцігоддзяў  стаў  высокакласным  спецыялістам  і  дасканала  разбіраецца  ў  тонкасцях  і  дэталях  камунальнай  і  эксплуатацыйнай  гаспадаркі, як  цывільнай,  так  і  вайсковай.
У  прафесіі  ваеннага  інжынера  не  існуе  дробязей.  Зразумеў  гэта  з  самага  пачатку,  калі  зусім  яшчэ  юным  лейтэнантам  прыехаў   у    гарнізон  горада  Кушка.
І  тут  да  месца  будзе  дабавіць,  што  за  сваю  больш  як  стогадовую  гісторыю  Кушцы  выпала  місія  спачатку  быць  самай  паўднёвай  кропкай  Расійскай  Імперыі,  затым – Савецкага  Саюза,  а  цяпер  гэта  паўднёвы  фарпост  незалежнай  Туркменскай  дзяржавы.  На  працягу  ўсяго  гэтага  часу  нязменнымі  засталіся  для  гэтага  населенага  пункта  функцыі  ваеннага  горада,  горада-пагранічніка.  І  як  бы  не  мянялася  геапалітычная  сітуацыя,  у  асноўнага  насельніцтва  Кушкі – людзей  у  вайсковай  форме – заўсёды  адна  і  тая  ж  праца – зямлю  сваю  абараняць.
З  усіх  бакоў  добра  відаць  устаноўлены  на  усіх  бакоў  добра  відаць  устаноўлены  на  самай  высокай  сопцы  над  Кушкай    10-мятровы  каменны  крыж.  З’явіўся  ён  тут  у  1913  годзе  з  нагоды  300-годдзя  царскага  дома  Раманавых.  У  зямлі  пад  крыжам  вялікая  часоўня,  на  сценах  якой  яшчэ  чытаюцца  надпісы,  пакінутыя  салдатамі  пачатку  мінулага  веку.  Такіх  крыжоў,  заказаных  і  ўзведзеных  па  адзіным  праекце,  было  ўсяго  чатыры – па  адным  на  чатыры  самыя  крайнія  кропкі    Расійскай  Імперыі. З  гісторыі  вядома,  што  Кушка  сваю  назву  атрымала  ад  украінскага  слова, якое  абазначала  футляр,  у  якім  касцы  насілі  свае  тачыльныя  камні.
Туркменскую  ваенную  акругу  выбраў  сам,  яшчэ  з  дзяцінства  марыў  на  свае  вочы  пабачыць  Ферганскую  даліну,  якую  за  яе  багацці  і  жывапіснасць  называюць  жамчужынай  Цэнтральнай  Азіі,  пакаштаваць  дзіковінныя  фрукты,  пагрэцца  на  азіяцкім  сонейку.
Гады  яго  станаўлення  прыйшліся  на  канец  70-х,  службу ў  ваенным  гарнізоне  ў  хуткім  часе  прыйшлося  сумяшчаць з  пастаяннымі  камандзіроўкамі  ў Афганістан,  дзе  неабходна  было  будаваць  ваенныя  гарадкі  і  ствараць  інфраструктуру  са  зручнасцямі  і  камунікацыямі.  Міхаіл  Уладзіміравіч  не  па  чутках  ведае  ўсё  аб  знаходжанні  абмежаванага  ваеннага  кантынгенту  ў  Афганістане,  аб  душманах  і  сусветнай  палітыцы.
А  паколькі  ён  вельмі  цікавы  суразмоўца,  шмат  дзе  пажыў,  то  пагутарыць  з  ім  на  любую  тэму  даволі  карысна.                      5  гадоў  службы  ў  Кушцы  не  прайшлі  бясследна.  Яго  характар  загартоўваўся  на  ахопленай  вайной  зямлі  Афгана,  там  жа  атрымаў  азы  прафесійнага  майстэрства.  Такія  якасці  як  працавітасць,  засяроджанасць,  акуратнасць,  дакладнасць,  увага  і  павага  да  людзей,  добрасумленнасць  сталі  нормай  яго  жыцця.
Пасля  Кушкі  быў  запрошаны  на  выкладчыцкую  пасаду  ў  альма-матэр,  але  ў  хуткім  часе  зразумеў,  што  больш  падабаецца  практычнае  прымяненне  ведаў,  а  таму  наступным  месцам  службы  стала  Украiна – Жытомiр,  Хмяльнiцкi,  Вiннiца,  Кіеў.  Сям’я  жыла  ў  Вінніцы,  дочкі  Вераніка  і  Юля  вучыліся  ў  школе,  а  ён,  як  заўсёды,  у  камандзіроўках.  Быў  заняты  на будоўлі  новых  гарнізонаў  і  па-лігонаў  пад  Данецкам,  Луганскам,   Харкавам  для  дыслакацыі  ваенных  часцей,  выведзеных  з  Германіі,  Чэхаславакіі,  Венгрыі.
Калі  ў  Спітаку  здарылася  трагедыя – магутны  землятрус —  спатрэбіліся  вялікія  сілы,  каб  аднавіць  ушчэнт  разбураныя  гарады  і  малыя  населеныя  пункты.  У  ліку  тых,  хто  нанова  адбудоўваў   армянскія  гарады,  былі  і  вайскоўцы.  Міхаіл  Уладзіміравіч  працаваў  на  будаўніцтве  вайсковых  i цывiльных аб’ектаў  у  Кіравакане,  у тым лiку, i на  будаўніцтве  школы-дзесяцiгодкi, а  такую ж  школу  ў  Ленінакане  ўзводзілі  англічане.  “Кіраваў  англійскай  будоўляй  вельмі  дасведчаны  чалавек, сапраўдны английскi лорд,  –   расказвае  Міхаіл  Уладзіміравіч.  — Мы з  iм  пазнаёмiлiся  i даволi часта бывалi  адзiн у другога на будаўнiчай пляцоўцы. Напярэдадні  здачы  аб’екта,  на  ўрачыстую цырымонію  была  запрошана  сама  прэм’ер-міністр  Вялiкабрытанii,  а  ў  англiчан  застопарыліся  работы  з-за  адсутнасці  водазабеспячэння.  Вось  яны  і  звярнуліся  за  дапамогай  да  нас,  вайсковых будаўнiкоў”.  Міхаіл  Уладзіміравіч  узяўся  вырашыць  гэту  праблему  і  бліскуча  з  ёй  справіўся.  За гэта ён,  як  адзiн  з  лепшых  рускіх  спецыялістаў,  быў  прадстаўлены  самой  “жалезнай  ледзі”.  Аўдыенцыя  з  Маргарэт  Тэтчар  стала  адной  з  самых  запамінальных  падзей  гэтага  перыяду  яго  жыцця,  а  моцны  поціск  яе  далікатнай рукі  запомніў  назаўсёды.
Жыццёвыя  перакрыжаванні  ўвесь  час  зводзiлi  яго  з  цікавымі  людзьмі,  сярод  іх  і  даволі  вядомыя  асобы,  такія  як  генералы  А. Лебедзь, Б. Громаў, П. Грачоў,  А. Руцкой,  Ю. Шаталін.  Займаючы пасаду губернатара Краснаярскага края, А. I. Лебедзь  нават запрашаў  яго  ў склад  ураду,  на  высокую  пасаду  ў  мiнiстэрстве.  Гэта  запрашэнне  на  фірменным  бланку  з  аўтографам губернатара  цяпер  вісіць  у  рамцы  над  рабочым сталом  Міхаіла  Уладзіміравіча, як  сімвал  памяці  і  знак  прызнання  прафесіяналізму.
Пасля  Кіева  лёс  закінуў  яго на ўзбярэжжа Арктыкі.  Служыў у складзе  Паўночнага Флота  Савецкага  Саюза,  а  потым  Расіі.  Дэмабілізаваўся  з  пасады  начальніка  мантажнага  ўпраўлення  Паўночнага  Флота.
Пасля  выхаду  на  пенсію  сям’я “асела”  ў  горадзе  юнацтва  Санкт- Пецярбургу.  А  ён  па-ранейшаму  ў  камандзіроўках.  Зараз працуе  ў  Севераморску.  Яго  веды,  вопыт  вельмі  запатрабаваныя  Міністэрствам  абароны  і  Ваенна-марскім  флотам  Расіі.  І  пакуль  б’ецца  сэрца,  пакуль  ёсць  сілы,  ён  будзе  служыць  Айчыне.
На    малой  радзіме  ён  таксама  часты  госць.  Нягледзячы  на  вялікую  адлегласць, пры  любой  магчымасці  мчыць  да  матулi.  З  задавальненнем  сустракаецца  са  школьнымі  сябрамі,  роднымі  і  наталяе  душу  непаўторным  водарам  клічаўскіх  лясоў.
Падпалкоўнік  М. У. Арцімовіч  адзначаны  некалькiмi  дзяржаўнымі  ўзнагародамі  Расіі, самымi  важнымi  з  iх  лiчыць  медаль  “За  баявыя  заслугі”  і  знак  “Выдатнік   ваеннага будаўніцтва”.

Аліна СУДНІК.