“…ВЕЧАР СІНЯЮ СВЕЧКАЙ ЗОРКУ НАД ДАРОГАЙ МАЁЙ ЗАСВЯЦІЎ…”

Менавіта  гэтыя   радкі  Сяргея  Ясеніна,  любімага  паэта  майго  суразмоўцы, мне  захацелася  вынесці  ў  загаловак  першага  нарысу,  з  якога  мы  пачынаем   цыкл  публікацый  аб  людзях,  якія  атрымалі  пуцёўку  ў  жыццё  на  Клічаўшчыне.

Калі  ласка,  знаёмцеся:
Вячаслаў  Антонавіч  БАРШЧЭЎСКІ, супрацоўнік  КДБ  Рэспублікі  Беларусь  у  адстаўцы,  удзельнік  ліквідацыі  аварыі  на ЧАЭС,  бізнесмен.
Месца  нараджэння – Клічаўскі  раён,  вёска  Турчылоў.
Адукацыя – вышэйшая.  Скончыў  вышэйшае  Рыжскае  камандна-інжынернае  вучы-лішча.
Захапленні – спорт,  кандыдат  у  майстры  спорту  па  бегу  і  па  лыжах;  шахматы,  «ціхае  паляванне»,  літаратура.
Любімы  пісьменнік – М. В. Гогаль,  а  яго  мастацкі  твор  “Тарас  Бульба” – настольная  кніга.
Любімы  паэт – Сяргей  Ясенін.
Памяць  трэніруе  завучваннем  паэтычных  радкоў  Лермантава,  Шчыпачова,  Ваншэнкіна,  Еўтушэнкі,  Крылова  і  іншых  класікаў.
Жанаты.    Разам  з  жонкай  Таццянай  Уладзіміраўнай  выхавалі  дачку  і  сына,  маюць  дваіх  унукаў.
Па  гараскопу – Вадалей.
Па  псіхатыпу – халерык.
Па  натуры – абавязковы,  адкрыты,  шчодры,  шчыры, рамантычны.
Жыве  і  працуе  ў  Мінску.

– Вячаслаў  Антонавіч,  раскажыце,  калі  ласка,  аб  сабе,  аб  пасадзе,  якую  займаеце.
– Па  статусе  я — пенсіянер,  супрацоўнік  КДБ  Рэспублікі  Беларусь  у  адстаўцы.  Зараз  займаюся  бізнесам.  Сфера  нашых  інтарэсаў – складанае  тэхналагічнае  абсталяванне.  Я  ўзначальваю  фірму,  займаюся  грамадскай   работай,  у  прыватнасці,  з’яўляюся  членам  Савета  ветэранаў  ваеннай  контрразведкі  Камітэта  дзяржаўнай  бяспекі.  У  нас  на  ўліку  больш  за  300  чалавек,  якія  патрабуюць  увагі  і  клопату.
– З  чаго  пачалася  Ваша  працоўная  біяграфія?
– Напэўна,  нічога  новага  я  вам  не  раскажу.  Як  і  ва  ўсіх,  працоўны  шлях  пачынаўся  з  выбару  прафесіі.  У  1970  сабраў  рэчы  ў  чамаданчык  і  са  станцыі  Асіповічы,  да  якой  мяне  праводзіў  бацька,  на  цягніку  Сімферопаль-Рыга  ўзяў  курс  на  Рыгу,  дзе  паспяхова  паступіў,  а  потым  і  скончыў  інжынерна-каманднае  вучылішча  імя  Бірузова.  Атрымаў  накіраванне  на  службу  ў  ракетныя  войскі  стратэгічнага  назначэння  Савецкай  Арміі  ў  горад  Казельск  Калужскай  вобласці.
У  1980  годзе  перайшоў  на  службу  ў  Камітэт  дзяржбяспекі.  Служыў  у  Сібірскім,  потым  Уральскім (Удмурцкая  АССР)  ваенных  акругах.  З  1987  па  1990  гады  – у  Львове,  а  затым  у  Беларускай  асобай  ваеннай  акрузе.  Служба  на  радзіме  была  плённай  і  вельмі  цікавай.  Мне  прыемна,  што  і  па  сённяшні  дзень  распрацоўкі  майго  падраздзялення   маюць  развіццё.  Дарэчы,  пра  дзве  праве-дзеныя  намі  контрразведвальныя  аперацыі   беларускім  тэлебачаннем  былі  зняты  дзве  дакументальныя  кінастужкі.
– Паколькі  Вы  служылі  ў  Львове,  то  ў  сувязі  з  сітуацыяй,  што  склалася  ў  брацкай  нам  Украіне,  не  магу  не  спытаць:  ці  адчувалі  Вы  ў  той  час  нейкі  негатыў  з  боку  насельніцтва  і  што,  на  Вашу  думку,  прывяло  да  такой  крывавай  развязкі?
– У  той  час  у  гэтым  рэгіёне  Украіны  таксама  было  не  проста.  Але  тое,  што  адбываецца  сёння,  не  ўкладваецца  ў  галаве.  Ступень  нацыяналістычных  і,  прама  скажам,  фашысцкіх  настрояў  проста  зашкальвае.  Патуранне  з  боку  ўлады  і  адсутнасць  дзяржаўнай  ідэалогіі,  непрыкрыты  нацыяналізм,  умяшальніцтва  замежных  “інвестараў”  да-зволілі  разгуляцца  бандэраўшчыне  і  справакавалі  грамадзянскую  вайну.  Мне  вельмі  балюча  ўспрымаць  рэаліі,  што  адбываюцца  ва  Украіне.  У  Харкаве,  Хмяльніцку, Мукачаве  жывуць  мае  сябры  і  саслужыўцы,  якія  ў  апошнія  месяцы  не  выходзяць  на  сувязь,  і  гэта  вельмі  трывожыць.
– Народная  мудрасць  сцвярджае:  сапраўдны  мужчына  павінен  пабудаваць  дом,  пасадзіць  дрэва,  выхаваць  сына.  Выканалі  план?
– Выканаў.  Дрэва  пасадзіў,  і  не  адно,  а  цэлы  сад,  і  дом  пабудаваў,  і  нават  лазню.
Лічу,  што  годнымі  людзьмі  выхавалі  дачку  Вольгу  і  сына  Алега,  ёсць  двое  ўнукаў.  Адзінаццацігадовая  гімназістка  Юлька  сур’ёзна  займаецца  мастацкай  гімнастыкай,  васьмігадовы  Арцём  захапляецца  матэматыкай,  зараз  рыхтуемся  з  ім  да  алімпіяды  “Кенгуру-2015”,  гуляем  разам  у  шахматы,  завучваем  басні,  вершы,  катаемся  на  лыжах.
– Ваенная  контрразведка — справа  для  сапраўдных  мужчын.  Ці  здольная  моладзь  пакалення  нэкст  браць  на  сябе  такую  адказнасць?
– З  упэўненасцю  скажу,  што  здольная.  Мне  пашанцавала  не  толькі  сустрэць  такіх  юнакоў  у  нашым  раёне,  а  і  паўплываць  на  далейшы  лёс  Аляксандра  Шыбко  з  СШ  №1  і  Уладзіміра  Маркава  з  Нясяцкай  СШ.  Яны  дастойна  служаць  Айчыне  ў  Камітэце  дзяржаўнай  бяспекі  Рэспублікі  Беларусь  і  займаюць  вельмі  адказныя  пасады.
– Вячаслаў  Антонавіч,  ці  захаваліся  ў  Вас  зносіны  з  сябрамі  юнацтва?
– Так,  захаваліся,  і  даволі  трывалыя.  Усё  жыццё  сябруем  з  Валерыем  Буслам,  Міхаілам  Арцімовічам,  Віктарам  Сырамалотам,  Кацярынай  Харлап.  Пра  кожнага  магу  расказваць  бясконца.   У  нашым  выпуску  было  больш  за  50  чалавек.  Мае  аднакласнікі  Валянціна  Салановіч,  Зоя  Сілівончык,  Галіна  Кушнер, Валянціна  Шамаль,  Іван  Галацэвіч,  Валерый  Мацюшонак,  Валянціна Грашчанка,  Тамара  Казела  і  многія  іншыя  па-ранейшаму  застаюцца  надзейнымі  і  добрымі  сябрамі,  з  якімі  заўсёды  хочацца  сустракацца,  якім  прыемна  аказваць  увагу,  а  калі  трэба,  то  і  дапамогу.  Усіх  я  помню,  да  ўсіх  стаўлюся  з  вялікай  павагай,  а  сустрэча  з  імі  заўсёды  дае  ні  з  чым  не  параўнальную  энергетычную  падпітку  і  наталяе  душу  станоўчымі  эмоцыямі.
– Вас  жыццё  “паматала”  па  свеце.  Напэўна,  дзесьці  ёсць  больш  прыгожыя  мясціны?
– Напэўна,  і  ёсць,  але  дзе  б  я  ні  жыў,  у  душы  на  поўны  голас  гучалі  словы  класіка: ”Мой  родны  кут,  як  ты  мне  мілы,  забыць  цябе  не  маю  сілы”…  Для  мяне  самыя  прыгожыя  і  мілыя  сэрцу – гэта  нашы  клічаўскія  лясы  і  дубровы,  палі  і  пералескі,  ціхая  плынь  Ольсы.   Усё  жыццё  грыбная  родная  старонка  вабіць  і  прыцягвае,  як  магніт.  Тут  у  мяне  свае  грыбныя  сцежкі.  Вельмі  люблю  за-ехаць  у  вёску  дзяцінства,  у  Турчылоў,  пастаяць  каля  бярозак, якія  мы  пасадзілі  разам  з  мамай,  якая  на  той  час  была  настаўніцай  пачатковых  класаў,  і  аднакласнікамі.  Тут  успамінаецца  цёплая  печ,  на  якой  мы  з  Кацяй  Харлап   гулялі  ў  даміно,  якое  яе тата  выразаў  з  фанеры.  А  яшчэ  толькі  ў  гэтым  месцы  ўсплывае  ў  памяці  і  нават  адчуваецца  смак  і  водар  заваранага  з  галінак  маліны,  вішні  ці  парэчак  чаю,  які  мы  пілі  з  кавалкам  чорнага  хлеба  пасля  другога  ўрока. Паверце,  за  жыццё  пакаштаваў  нямала  разнастайных  далікатэсаў,  але  той узвар, смачнейшы  за  ўсё,  нельга  ні  з  чым  параўнаць….
Помню,  як  у  пачатку  60-х  у  вёску  правялі  электрычнасць.  Некалькі  ліхтароў  павесілі  на  вуліцы.  Колькі  радасці  было!  Моладзі  і  дзяцей  у  вёсцы  ў  той  час  было  вельмі  шмат,  весела  жылі,  дружна.
– Вы  па-ранейшаму  ў  цудоўнай  спартыўнай  форме.  Гэта  ўплыў  вайсковага  ўкладу  жыцця,  дысцыпліны  і  падпарадкаванасці  статуту  ці  сістэматычныя  заняткі  спортам?
– З  дзяцінства  сябрую  са  спортам.  Шахматы,  лыжы,  штанга,  валейбол,  баскетбол,  канькі,  більярд… Нарматывы   кандыдата  ў  майстры   спорту   па  лыжах  выканаў  яшчэ  ў  час  службы  ва  Удмурціі,  зімы  там  доўгія,  снежныя,  амаль  да  мая  каталіся  на  лыжах.
Цяпер  жыву  ў  Бараўлянах,  і  тут  ідэальныя  ўмовы  для  заняткаў  спортам.  Абавязкова  3-4  разы  на  тыдні  раблю  прабежку  на  5 — 6  км,  а  на   лыжах  за  ўнукам  ужо  ледзь  паспяваю.
– Хто  Вашы  куміры?
– Марыў  стаць  лётчыкам,  як  Валерый  Чкалаў,  але  не  было  разнарадкі,  таму  атрымаў іншую  спецыяльнасць.  У  спорце  мой  кумір  Валерый  Брумель,  лёгкаатлет,  чэмпіён  свету  і  алімпійскі  чэмпіён  па  скачках  у  вышыню.
– Мне  здаецца,  што  паміж  Вамі    і  кумірамі  ёсць  падабенства.  А  ці  лёгка  Вас  вывесці  з  раўнавагі?
– Вельмі  нават  лёгка (смяецца).  Я  часам  успыхваю,  як  запалка,  але  так  жа  хутка  і  тухну.  Не  выношу  несправядлівасці  не  толькі  ў  адносінах  да  сябе,  але  і  ўвогуле  да  лю-дзей,  якія  побач  са  мной,  ці  да  абставін.
– Вы  спартыўны  балельшчык?
– Канешне.  Вельмі  зачараваны  Дар’яй  Домрачавай,  паважаю  тэнісістку  Вікторыю  Азаранка  і  іншыя  спартыўныя  таленты  Беларусі.  Яны  заслугоўваюць  увагі  і  выклікаюць  інтарэс  і  жаданне  сачыць  за  спаборніцтвамі.
– Ці  часта  Вам  даводзіцца  адстойваць  свой  пункт  гледжання?
– Часта,  але  не  заўсёды  паспяхова,  асабліва  ў  маладосці.  (І  з  жартам  дадае),  як  казалі  ў  нас, у  лейтэнанта  ёсць  меркаванне,  але  няма  выслугі,  а  ў  палкоўніка  ёсць  вы-слуга,  але  няма  ніякага  меркавання.  Або  так:  зайшоў  да  начальніка  са  сваім  меркаваннем,  а  выйшаў – з  правільным.
–  Вы  часта  наведваецеся  ў  родныя  мясціны?  Якія  ўспаміны  бярэдзяць  душу?
– Часта,  бо  ўсе  мы  дзеці,  пакуль  жывыя  нашы  матулі.  Шкада,  што  не  працуе  на   поўную  моц,  як  гэта  было  ў  маім  дзяцінстве,  маслазавод,  што  не  дыміць  труба  харчовага  цэха  і  не  разносіцца  па  наваколлі  водар  яблычнага  соку.  А  які  смачны  ліманад  і  дзюшэс  выраблялі  там!  Раней  чародкай  ішлі  міма  бацькоўскай  хаты  людзі  на  працу  на  прамкамбінат,  а  цяпер – зацішша…
Успамінаецца,  як  у  дзяцінстве  каталіся  на  каньках  па  рацэ  аж  да  Патоцкага  маста    і  назад.  Як  з  сябрамі  ў  час  летніх  канікулаў  працавалі  на  будоўлі  інтэрната  тэхнікума,  на  ўкладцы  тратуарнай  пліткі.  Як  аднойчы  наша  свавольства  ледзь  не  каштавала  жыцця  аднаму  з  нас.  Шмат  што  ўспамінаецца,  асабліва,  калі  збіраемся  разам  з  аднакласнікамі.
– Як  адзначае  Ваша  сяброўка  Кацярына  Сцяпанаўна,  Вы  належыце  да  лю-дзей  з  шырокай  натурай,  а  яшчэ  да   саслоўя,  якому  ўласціва  паўзабытае  ў  наш  час  паняцце –  мецэнацтва.  І,  бадай,  самае  галоўнае  тое,  што  Вы  ўмееце  гэта  рабіць  акуратна,  незаўважна  і  дакладна.  Раскажыце,  калі  ласка,  як  узнікла  ідэя  аказваць  школе,  у  якой  Вы  вучыліся,  матэрыяльную  дапамогу  і  браць  пад  сваю  апеку  таленавітых  і  адораных  вучняў?
– Дзякуй  Кацярыне  за  добрыя  словы,  але  гэта  не  толькі  мая  ідэя,  гэта  наша  калектыўнае  рашэнне,  і  сродкі  таксама  не  толькі  мае.  Мы  ўжо  ў  тым  ўзросце,  калі  маем  і  вопыт,  і  мудрасць,  і  сродкі.  Вельмі  важна  своечасова  заўважыць  і  падтрымаць  дзяцей,  якія  імкнуцца  да  навукі,  даць  ім  магчымасць  паверыць  у  свае  сілы,  пераканацца  ў  тым,  што  інтэлектуальная  праца  высока  цэніцца  ў  грамадстве,  што  яны  не  адзінокія  ў  гэтым  свеце  і  што  веды,  добрая  адукацыя — у  ліку галоўных  каштоўнасцей  у  жыцці.  Мы  ўсе  ведаем,  як  небагата  жыве  школа,  ды  і  бюджэт  час  ад  часу  па  розных  прычынах  “трашчыць”  па  швах,  і  таму  ніколі  не  бывае  лішнім  камп’ютар,  прынтар,  фота-  ці  відэакамера,  іншая  аргтэхніка.
– Па  якім  прынцыпе  выбіраеце  намінантаў  на  залатыя  і  сярэбраныя  зліткі  Нацыянальнага  банка  Рэспублікі  Беларусь?
– Канешне  ж,  мы  прыслухоўваемся  да  меркаванняў  педагагічнага  калектыву.   Настаўнікі  лепш  ведаюць,  каму  гэта  ўзнагарода  пойдзе  на  карысць.  Сёлета  мы  вырашылі  ўзнагародзіць  не  толькі  лепшых  вучняў,  а  і  выказаць  падзяку  іх  бацькам  за  добрае  выхаванне  сваіх  дзяцей.  Мы  ў  захапленні  ад  таго,  як  Раіса  Уладзіміраўна  Ціха-мірава  развівае  талент  сваёй  унучкі  Крыс-ціны.  Лічым  за  гонар  падтрымаць  юнае  дараванне  і  яе  бабулю.
– У  аповесці  “Маленькі  прынц”  французскі  лётчык  і  пісьменнік  Антуан  дэ  Сент-Экзюперы  словамі  Ліса,  адрасаванымі  Маленькаму  прынцу, сказаў  крылатую  фразу:  “Мы  ў  адказе  за  тых,  каго  прыручылі”.  А  Вы  ў  адказе  за  тых,  каго  ўзнагародзілі?
– У  адказе.  Я  цікаўлюся  лёсам  маладых  людзей,  стараюся  быць  з  імі  на  сувязі,  па  меры  неабходнасці  падтрымліваю  і  словам,  і,  калі  трэба,  справай.  Нашы  першыя  намінанты  ўжо  на  5-х  курсах  ВНУ.  Напрыклад,  Аляксей  Цыкуноў — будучы  інжынер  у  галіне  зваркі  і  зварачных  работ,  Насця  Грыгор’ева  вучыцца  на  юрыдычным  факультэце,  Ула-дзіслаў  Міхнёнак — будучы  энергетык,  Карына  Мацюшонак  вывучае  лазеры  і  лазерныя  тэхналогіі;  Ганна  Іванова  на  3-м  курсе  лінгвістычнага  ўніверсітэта.  Ды  і  ўсе  іншыя  паступілі  ў  разнастайныя  ВНУ  і  набываюць  патрэбныя  грамадству  прафесіі.  Калі  дазволяць  абставіны,  то  надалей  таксама  пастараюся  дапамагаць  маладым  людзям  прабіц-ца  ў  жыцці.
Мне  вельмі  спадабаліся  і  нашы  сёлетнія  намінанты  Арцём  Рыжковіч,  Аліна Альхоў-ская,    Крысціна  Шэх.  Сёлета  мы    выканалі  “работу  над  памылкамі”  і  ўзнагародзілі  залатым  зліткам  выпускніцу  2010  года  Алесю  Голуб,  якая   вучыцца  завочна  і  працуе  бухгалтарам  у  саўгасе  “Ольса”.  Дарэчы,  яе  сястру  Марыю  мы  таксама  ўзнагародзілі  сярэбранай  манетай.  Вельмі  старанныя  і  працавітыя  дзяўчаты,  як  і  ўся  наша  цудоўная  моладзь.
Карыстаючыся  магчымасцю,  хочу  пажадаць  чытачам  “раёнкі”  і  ўсім  клічаўлянам  здароўя  моцнага  на  доўгія  гады,  а  нашай  малой  радзіме — росквіту  і  дабрабыту.
– Дзякуй за  добрыя  пажаданні  і  шчырыя  адказы  на  пытанні.  З  Вамі  цікава  гутарыць,  Вы  шмат  ведаеце,  у  тым  ліку  і  вершаваных  радкоў,  Вы  маеце  на  ўсё  ўласны  пункт  гледжання,  шчыра  любіце  нашу  Бацькаўшчыну.  А таму,  як  Вы  цэніце  людзей,  і  асабліва  сяброў,  як  ста-віцеся  да  моладзі,  у  Вас,  Вячаслаў  Антонавіч,  трэба  павучыцца.

Гутарыла  Аліна  СУДНІК.